Voleybolun Emekçi Kadınları

Kıymetli Okurlarımız,

Bugün 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü. Kadınların, erkeklerle eşit haklara sahip olmak için mücadeleye başladığı gün.
Voleybol, ülkemizde kadınların eşit haklara sahip olduğu en önde gelen branşlardan biri!
Kadın haklarının kazanılması ve eşitlikle dünya barışının korunması için çok önemli anlamlar ifade eden böyle bir günde Türk Voleyboluna emek veren kadınlardan ‘Haberiniz Olsun’ istedim.

İlk Kadın Voleybolcu Erkek Takımıyla Oynadı

Türk Kadını, 1929 yılında ilk kez sahada yer aldı. Yüksek Mühendis Mektebi (Teknik Üniversite) öğrencisi Sabiha Rıfat, o dönemde kadın voleybol takımı olmadığından, Fenerbahçe’nin erkek voleybol takımıyla sahaya çıkmış, takım o sene şampiyon olmuştu. İlk kadın voleybol kulüp takımı ise 1954 yılında Fenerbahçe tarafından kuruldu.
Bugün Dünya Sıralamasında 4., Avrupa Sıralamasında 3. olan Türk Kadın voleybolunun başlangıcı işte böyle kıymetli okurlarımız.
Kadın Milli Takımımız, ilk uluslararası karşılaşmasını, 1957’de, “Uluslararası İstanbul Turnuvası”nda yaptı. 1963’te ise ilk kez Romanya’da yapılan Avrupa Şampiyonası’na katıldı.

Kadınlarda 100’den fazla Milli formayı giyen ilk kadın voleybolcumuz Arzu (Bağdatlıoğlu) Savaş olurken, Avrupa Karmasına seçilen ilk Kadın Voleybolcumuz ise Selcan (Çağlar) Teoman’dır.

1954 – 1960 yılları arasında Fenerbahçe forması giymiş ve aynı zamanda ilk kadın başhekim olan Ayten Salih Berkalp’i de unutmamak lazım.

Dünya Şampiyonu İlk Kadın Voleybol Takımımız Fenerbahçe Acıbadem

Türk Kadının gücünü dünyaya gösteren en önemli branş olan voleybolda kulüpler düzeyindeki ilk dünya şampiyonluğu, 2010 yılında Doha’da düzenlenen FIVB Kulüplerarası Dünya Şampiyonasında geldi. Fenerbahçe Acıbadem takımımız, o yıl kontenjan hakkı (wild card) ile davet edildiği turnuvada tüm maçlarını set vermeden kazanarak şampiyon oldu.
Avrupa’nın kulüpler düzeyindeki en üst kupası olan Şampiyonlar Ligi’nde ise ilk şampiyonluk VakıfBank Güneş Sigorta Kulübü ile 2011 yılında geldi. VakıfBank halen bu kupayı 4 kez kazanarak ayrı rekora da sahiptir.
VakıfBank Spor Kulübü, ayrıca 2012 -2014 yılları arasındaki 73 maçlık yenilmezlik serisi ile Guinness Rekorlar Kitabına girerken, 28 kez şampiyonluk yaşayan Eczacıbaşı Spor Kulübü ise 2018 yılında Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından Kadınlar ve Spor Dünya Ödülü’nü kazanarak Türk Kadınlarının adını saha dışında da duyurmayı başarmıştı.

Kadın Hakemler

Voleybolda ilk kadın hakem, 1966’da Ankara’da açılan hakem kursunu stajyer hakem olarak tamamlayan, 1966-67’de bölge hakemliğine terfi eden, 1967’de Türkiye’de yapılan Avrupa Şampiyonası’nda Ankara grubunda çizgi ve yazı hakemliği yapan ilk kadın hakemimiz Aysel Yöney’dir. Yöney 1973 yılına kadar salonlarda Türk kadınını temsil etti.

Türkiye’yi ülke dışında temsil eden ilk kadın hakem, 1998’ de Atina’da yapılan Liseler Dünya Şampiyonasında müsabakalar yöneten Füsun (ZÖHRAP) CARLI’ dır.
Deniz Güvenç Demir salonda, Yasemin Altıner ise plaj voleybolunda ilk kadın Uluslararası Voleybol Hakemimiz olurken; Nurten Ergezen, Merkez Hakem Gözlemci Kurulu (MHGK) üyesi olarak voleybolumuza hizmet eden ilk kadın olmuştur.
En büyük spor organizasyonu olan Olimpiyat Oyunlarında ise henüz Kadın Voleybol Hakemi gönderemedik. Ancak Aylin Turnaoğlu ve Şükran Telatar Sakallıoğlu, dünyanın en büyük 3.spor organizasyonu olan İşitme Engelliler Olimpiyat Oyunları’nda Plaj Voleybolu Finalinde görev yaparak bu alandaki ilk kadın hakem oldular.
Voleybol Yönetimdeki Türk Kadınları

Banu Can 2005 yılında Avrupa Voleybol Konfederasyonu (CEV) As Başkanı seçilerek bu alandaki ilk Türk kadını olmuştur. Tüm Voleybol Antrenörleri Federasyonu’nun ilk kadın Genel Sekreteri de İdil Ulusoy’dur.

Günümüzde TVF’nin Kurullarındaki kadınların sayısı rekor düzeydedir

Bahar Mert, Ayşe Nihan Karaçam Salkaya Yönetim Kurulu’nda; Nihal İşçi ise Genel Sekreter olarak TVF yönetiminde bulunuyorlar.
Meral Taşpınar, ilk kadın MHGK Genel Sekreteri olurken, Sakine Tayanç, Sevda Işık, Nükhet Dikmen’le beraber ilk kez 4 Kadın, MHGK’de görev yapıyorlar.
Pelin Çelik, Gül İlter, Sırma Üç, Emel Öztürk, Selda Bereket Yücel, Ayşe Dilşad Mirzeoğlu, Gülbin Rudarlı Nalçakan, Esin Ergin, Sinem Akap Toçoğlu, Nevin Ergun, Bilge Yılmaz, Suzan Akpulat, Kübra Nur Aydın, Ceren Nur Sarıer ve Nilüfer Shimonsky’le birlikte 15 kadın daha çeşitli kurullarda görev yapmaktalar. Türkiye’nin en düzey maçlarında üst klasman hakem olarak 14, gözlemci olarak da 6 kadın görev yapıyor. Avrupa ve dünya salonlarında ise Prof. Dr. Nurper Özbar, Deniz Güvenç Demir, Meryem Tekol Pelenk, Hatice Özmen Yıldız, Arzu Uzatöz, Ebru Kaya ülkemizi temsil eden uluslararası kadın voleybol hakemlerimizdir.
Dokuz  kadın, Türkiye Voleybol Federasyonu Voleybol İl Temsilcisi olarak Federasyon Başkanını temsil ediyorlar.

Ayrıca Türkiye’nin ilk hakem ve gözlemci federasyonu olan Voleybol Hakemleri ve Gözlemcileri Federasyonu’nunda (VHGF), Başkanlık görevi ve Genel Sekreterlik görevi de ilk kez kadınlarımızda. Asalet Karayel VHGF’nin başkanlığını üstlenirken, Ayşim Koşar da VGHF’nin ilk kadın Genel Sekreter’i olarak tarihteki yerlerini şimdiden aldılar.

 

Kıymetli Okurlarımız;

Başta Filenin Sultanları olmak üzere, Türk voleyboluna emek veren tüm kadınlarımıza saygı ve sevgilerimi gönderiyor ve üstat Neşet Ertaş’ın bir sözü ile bitirmek istiyorum:
“Kadınlar insandır; biz erkekler ise insanoğlu”

Kalın sağlıcakla.

Aysel Yönel Fotoğrafı: Gülnur Görgün – Voleybolun Unutulmazları