Son yılların en popüler diyet programlarından biri olan vegan beslenme, sosyal medyanın yaygınlaşması ile birlikte geniş bir kitlenin dikkatini çekmeye başladı. Eski dünya ağır sıklet boks şampiyonu David Haye ve kadınlar tenis şampiyonu Venus Williams gibi birçok başarılı sporcunun ve dünya çapında ünlü kişilerin vegan beslenme programını tercih etmesi, bu beslenme tarzını benimseyen insanların sayısının artmasına yol açtı. Peki, nedir bu vegan beslenme ve spor performansını gerçekten etkiler mi? Gelin, birlikte göz atalım.
Vegan Beslenme Nedir?
Bir grup sağlık otoritesi tarafından kalp hastalığı, kolesterol yüksekliği, yüksek tansiyon, tip II diyabet, kanser gibi rahatsızlıkları önlediği iddia edilen ve sağlık yararları için teşvik edilen vegan beslenme, hayvansal ürünlerin tüketimini yasaklayan bir diyet türüdür. Temel olarak hayvan refahına ilişkin güçlü etik inançların ürünüdür ve bir hayat tarzıdır. Vegan beslenmeyi tercih edenler; et, balık, yumurta, süt ürünleri veya bal gibi hiçbir hayvansal ürünü tüketmez. Bu durum kişinin hayvansal kaynaklı protein, B12, kreatin, karnosin, D3 vitamini, DHA, demir, torin, Omega-3, kalsiyum ve çinko gibi önemli besin bileşenlerini yeterli miktarda almasını engeller. Vegan beslenme programını benimseyenlerin bazı besin maddelerini önerilen miktarda tüketmeleri ve bazılarını da dışarıdan takviye almaları önerilir.
Vegan Beslenmenin Sporcular Üzerindeki Olumlu Etkileri
- Sporcuların performansını etkileyen en önemli faktör kalp sağlığıdır. Vegan beslenme programı, kan basıncını ve kolesterolü düşürebilir. Ayrıca koroner damarlardaki plakaları azaltarak sporcuların kalplerini güçlü tutmasına yardımcı olabilir.
- Et tüketimi ve yüksek kolesterol seviyeleri vücuttaki iltihabi durumları şiddetlendirir. Bu durum ağrıya neden olarak sporcunun performansını olumsuz etkileyebilir. Yapılan bazı çalışmalarda, bitki bazlı bir diyetin antienflamatuvar bir etkiye sahip olduğu görülmüştür.
- Doymuş yağ oranı düşük ve kolesterol içermeyen vegan diyet, kan viskozitesini veya kalınlığını iyileştirmeye yardımcı olur. Bu, daha fazla oksijenin kaslara ulaşmasını destekleyerek sporcu performansını artırabilir.
- Vegan diyetler arteriyel esnekliği ve çapı iyileştirerek daha iyi kan akışı sağlar.
- Et tüketen sporcularla karşılaştırıldığında, bitki bazlı bir diyet tüketenler, serbest radikalleri nötralize etmeye yardımcı olan daha fazla antioksidan alırlar. Serbest radikaller kas yorgunluğuna, performansın azalmasına ve kas dokularının bozulmasına yol açar.
- Tipik olarak yağ oranı düşük ve lif oranı yüksek olan vegan diyetler vücut yağını azaltabilir. Azalan vücut yağı, artan aerobik kapasite veya egzersiz için oksijen kullanma yeteneği ile ilişkilidir. Vegan beslenen sporcuların yoğun egzersiz sırasında kullanabilecekleri maksimum oksijen miktarı daha yüksektir ve bu sayede dayanıklılıkları da daha yüksek olabilir.
Belirli bir antrenman programı ve hedefleri olan sporcular için tüm beslenme prensipleri ve diyetler oldukça önemlidir. Bu yüzden tüm beslenme şekilleri bilinçli bir şekilde ve mümkünse bir uzman kontrolünde belirli bir programa bağlı bir şekilde uygulanmalı. Çünkü unutulmaması gereken en önemli nokta; kişinin yaşı, yaptığı spor ve antrenman yoğunluğu, varsa sağlık problemleri beslenme şeklimizi yönlendirecek oldukça önemli hususlardır.
Sonuç olarak, hem vegan hem de vegan olmayan sporcular, yemeklerinde uygun miktarda besin ve kalori içeren yüksek kaliteli bir diyete sahip olmalıdır.
Kaynak: Decathlon