Merhaba kıymetli okurlarımız,
Nisan ayındaki ilk, Aydınlık Gazetesi’ndeki 150.yazımda sizlere ulaşmanın sevincini paylaşıyorum. Bu yazımda liglerimizde ilk kez uygulanmaya başlanan ‘Şahin Göz’ teknolojisi ve getirdiği kolaylıklardan ‘Haberiniz Olsun’ istiyorum.
Hiç şüphe yok ki spor hakemliği içinde en zor olanı voleybol hakemliğidir. Bir voleybol hakemi eşi olarak değil, yaklaşık 18 yıldır içinde bulunduğum camiadan öğrendiklerime dayanarak bunu söylediğimi bilmenizi isterim.
Bundan tam 9 yıl önce, 28 Mart 2015 tarihinde TVF Bursa Cengiz Göllü Voleybol Salonu’nda Halkbank ve Galatasaray FXTCR takımları arasında oynanan Erkekler Süper Kupa Dörtlü Finali’nin ilk maçında uygulanan Görüntülü Değerlendirme Sistem (GDS) ile teknoloji voleybola giriş yapmış oldu. Aradan geçen 9 yıl içinde Efeler ve Sultanlar Ligi, AXA Sigorta Kupa Voley, Şampiyonlar Kupası ile 1.Lig erkekler ve kadınlar final etabı maçlarında uygulanan GDS, takımların ve hakemlerin en büyük yardımcıları haline geldi.
GDS haricinde ‘Şahin Göz’ (Hawk-Eye) sistemini ise Milli Takımlarımızın Milletler Ligi, Dünya Şampiyonası, Olimpiyat Oyunları Elemeleri gibi FIVB organizasyonlarında görmeye başlamıştık.
İlk Kez Krikette Kullanıldı
Dünyaca tanınan elektronik devi Sony’nin spor dünyasına sunduğu Hawk-Eye sistemi, Paul Hawkins tarafından Birleşik Krallık’ta geliştirildi. Sistem, ilk olarak kriket oyununda televizyon yayınlarına destek olmak amacıyla uygulandı. Stadyum çatısına yerleştirilen ve farklı açılardan topu takip eden altı-yedi kamera ile çalışmaktaydı. Bu kameraların en büyük özelliği yüksek performanslı görüntüleme imkânı vermesiydi. Kameralardan gelen video, daha sonra topun yörüngesinin üç boyutlu bir temsilini oluşturmak için üçgenlere ayrılıyor ve bir araya getiriliyordu. Elbette Şahin Gözü de yanılma payı olan bir sistem ancak 3,6 milimetre hassasiyetindeki kameralar, tarafsız bir ikinci görüş olarak güven veren bir sistem olarak kabul gördü.
Temmuz 2001 tarihinde ticari faaliyetlerine başlayan Hawk-Eye Innovations Ltd. firması, Ocak 2003 tarihinde Tenis Grand Slam ayaklarından biri olan Avustralya Açık Tenis Turnuvası’nda sistemi dünyaya tanıttı. Ağustos 2014 ‘de ise Hawk-Eye’ın SMART Hakemlik teknolojisi resmi olarak ilk kez voleybolda kullanıldı. Şahin Gözü, halen 25 spor ligi ve federasyonundan 23’üne değer katıyor.
Ülkemizde İlk Kez Sultanlar Ligi’nde Kullanılmaya Başladı
18 Ocak 2024 Tarihinde Esma Sultan Yalısı’nda Vodafone Sultanlar Ligi’nin 40.Yılı sebebiyle düzenlenen gecede Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy’un müjdesini verdiği ancak fazla açıklama yapmadığı bir projeden haberdar olmuştuk. İşte o proje son aşamaya geldi ve 1 Nisan 2024 günü oynanan THY – Fenerbahçe Opet karşılaşmasında görücüye çıktı.
Türkiye Kadın Voleybol Milli Takımlar Ana Sponsoru ve Sultanlar Ligi İsim Sponsoru Vodafone, Şahin Gözü sistemini, sahibi olduğu 5G teknolojisiyle entegrasyonunu tamamlayarak Sultanlar Ligi Play-Off 1-4 Etabı maçlarında voleybolseverlerin beğenisine sundu. Vodafone 5G destekli Şahin Gözü teknolojisi, GDS’yi sıfıra yakın gecikmeyle daha ileriye taşıyıp, çok kısa sürede hakem kararlarına yardımcı olmayı daha ilk maçta başardı. İngiliz Hawk-Eye ekibinin destek verdiği müsabakada Seçkin Yener ve Mehmet Gül ikilisi, bir Türk maçında bu sistemi kullanan ilk hakemler oldular.
Mevcut GDS Kameralarına 25 Kamera İlave Edildi
Şahin Gözü, GDS incelemelerinde kullanılan 13-21 kameraya ilaveten 25 ekstra kamera ile devreye girdi. Nisan ayı itibarı ile hayatımıza giren bu uygulamada top izinin animasyonlu sunumla içeride veya dışarda olduğunu en kısa sürede ekranlara yansıtırken, topun yere temas edip etmemesi durumlarını da çok kısa bir sürede tartışmaya mahal bırakmadan gösterebiliyor. Sistem sadece hakem kararlarına destek olmakla kalmıyor. İstatistiki verileri de çok hızlı bir şekilde hazırlayarak salondaki ve ekran başındaki voleybolseverlerin seyir zevkine katkı yapıyor. Şahin Gözü teknolojisinin sunduğu istatistiki veriler arasında; kullanılan servisin düştüğü yeri anlık olarak gösterme, sahada oyuncuların mücadele ettiği alanların ağırlıkları, servis hızı, smaç hızı ve yüksekliği, en hızlı smaç, ralli süresi, savunma ve atak bölgeleri gibi maç için önemli veriler yer alıyor. Böylelikle Vodafone Sultanlar Ligi’nde maç izleme deneyimi zenginleşmiş oluyor.
Ligimiz sadece sportif başarılarıyla değil, teknolojiyi sahaya entegre etme anlamında da gurur veriyor!
Kıymetli okurlarımız, Ramazan ayının son günlerine geldik. Haftaya bayrama kavuşacağız. Ramazan Bayramımızı kutluyor, ülkemize ve dünyamıza huzur ve barış getirmesi diliyorum.
Kalın sağlıcakla.
