Sevgili Voleybol Severler,
Covid19 pandemisi ile evlere kapandığımız ve voleybolsuz geçen günlerde siz değerli takipçilerimizin hem voleyboldan uzaklaşmalarını önlemek, hem de yaşadığımız günlerde hareketsiz kalmadan, moral motivasyonumuzu yükseltecek ve sosyal paylaşım alanlarında yararlanabileceğimiz canlı yayınlarla, Türkiye’de mesleğinin uzmanı olan akademik kişilerin görüşlerine yer vermeye özen gösteren bir yayın politikası izlemekteyiz.
Dünyanın ve ülkemizin her yerinden dostlarımız, destekçilerimizin paylaşılmasında fayda gördüğü konuları sizlere ulaştırmaya çalışıyoruz. Yabancı kaynaklardan gelen yazıları tercüme edip gönderen dostlarımıza özel teşekkür ediyorum bu arada.
Bu pazar gününde de sitemize uğramayı eksik etmeyen voleybol severler için USA Volleyball tarafından derlenen ve 1895 yılında oynanmaya başlayan voleybolun o zamanki kurallarının 2006 yılına kadar geçen süreçte uğradığı değişiklikleri sizlerle paylaşıyoruz.
Solhan Spor eski başkanı, sevgili kardeşim Ferhat Sönmez’in sözleriyle bitirmek istiyorum: ‘Pozitif kavramının hayatımıza bu kadar negatifler yükleyeceğini kim bilebilirdi ki? Bir imtihanın ders notlarıydı bu sanırım!!! Kuşlar özgürce kanat çırparken, kafes sırası bizdeydi… Can telaşesi çığlığının sessizliği sarmış memleketi…
Yürekten edilince bir duayı kabul buyurur Yaradan…
Güneş sadece gökyüzünde değil, gönlümüzde de açacak Allah’ın izniyle..’
En kısa sürede voleybol dolu ve sağlıklı günler diliyoruz ülkemize ve dünyamıza…
Saygılarımla,
Savaş Eskigülek
Voleybol Aktüel Genel Yayın Yönetmeni
VOLEYBOL KURALLARININ TARİHİ
1970 yılında Amerika Birleşik Devletleri Voleybol Birliği Başvuru Kılavuzu’nda ortaya konan; William T. Odeneal tarafından yazılan “YETMİŞ BEŞ YILLIK KURALLARIN BİR ÖZETİ” isimli esrinden uyarlanmış ve güncellenmiş olarak 2006 yılına kadardır.
1895 yılında beri voleybol kuralları birçok kez değişti. William Morgan’ın 1895 yılında Holyoke, Massachusetts YMCA’da, işadamları için rekreasyon ve rahatlama sağlamak üzere geliştirdiği voleybol oyunun kuralları bir çok kereler değişti. Adı bile Mintonette’den, Volley Ball’a, sonra da Volleyball’ a değişti.
VOLEYBOLUN ORİJİNAL KURALLARI (1895)
İlk kurallar Bay Morgan tarafından el yazısı ile yazılmış, aşağıdaki temel özellikleri içeriyordu:
1-Oyun Alanı ölçüsü 7,6 m X 15 m idi ((25 feet X 50 feet)
2-File yüksekliği 1,98 m idi (6 feet, 6 inches )
3-Herhangi bir sayıda katılımcıya izin verildi
4-Servis fileyi geçerken yardın alınabilirdi
5-Servis eğer sınırlar dışına atılırsa (teniste olduğu gibi) İkinci bir servise izin verildi
6-Topu karşıya göndermek için takımların vuruş sayısına limit getirilmemişti
7-Oyuncular, topu fileden 1,2 m (4 feet) uzakta bir kısıtlama çizgisinden sürekli olarak havadan top kullanabilirler
8-Herhangi bir Topun fileye temasının, hariç top olduğu kabul edildi
9-Karşılayan takım tarafından yapılan hatalar; karşılayan takımın oyun alanına düşen toplar ve o takımın sınırlar dışına attığı toplar olarak kabul edilmiş ve servis atan takıma da bir sayı verilmiştir
10-Servis atan takım tarafından yapılan hatalar; servis atan takımın oyun alanına düşen toplar ve o takımın sınırlar dışına attığı (birinci servis hariç) toplar olarak kabul edilmiş ve sonucunda servisin karşıya geçmesi “side out” kabul edilmiştir
11-Oyunun süresi bir takımda üç ya da daha fazla oyuncu için dokuz atış sırasından, her takım atış sırasında üç servisten ibaretti. Eğer bir takımdan bir oyuncu bir servis kullandıysa, o takımda iki oyuncu böylece iki servis kullanabilirdi
1895’TEN BU YANA ÖNEMLİ KURAL DEĞİŞİKLİKLERİ
(YALNIZCA OYUNU ETKİLEYEN)
1900
- File yüksekliği 2,28 midi (7 feet, 6 inches)
- Top kullanma hattı ortadan kaldırıldı
- Servis atma hakkı her ralliyi kazana (side out ) verildi (vuruş sırası kaldırıldı)
- Oyunun süresi 21 sayı oldu
1912
- Oyun Alanı ölçüsü 9,2 m X 18 m oldu (30 feet x 60 feet )
- Takımlar 6 oyuncu oldu
- Her takımın topu karşıya göndermesi için 3 vuruşla sınırı getirildi
- Takımlara kazandıkları servisten önce dönüş zorunluluğu getirildi.
1916
- Oyunun süresi 15 sayı oldu
- Üç setten ikisini alan maçın galibi olarak belirlendi
- File yüksekliği 2,43’e getirildi (8 feet)
- Her oyuncu sırayla dönerek servis atmaya başladı
- Serviste fileye değmek ya da oyun dışı bir objeye çarpmak hariç kabul edildi
- İkinci servis hakkı kaldırıldı
- Topun elde dinlendirilmesi kaldırıldı
- Bir oyuncunun topa peş peşe vurması kaldırıldı
- Topa sadece bel üstü ile temasa izin verildi
1922
- Oyun alanına orta çizgi eklendi
- Filenin karşısında topa müdahale kaldırıldı
- Arka oyuncuların smaç vurması yasaklandı
- Bir takım sayılar 14-14’e geldiğinde seti kazanması için peş peşe 2 sayı almak zorundaydı
1923
- Arka sağdaki oyuncunun servis atması kararlaştırıldı
1925
- Yan çizgilerin dışından top karşıya gönderilemezdi
- Maç başına 2 mola izni verildi
- Netice setinde bir takımın seti kazanması için 2 sayı fark zorunluluğu geldi (14-14)
1928
- Dört değişik set oyun kuraları yayınlandı: Resmi kurallar, basitleştirilmiş kurallar, çocuk bahçeleri için değiştirilmiş kurallar ve kızlar ve kadınlar için kurallar
1932
- Orta çizgi sonsuz olarak uzatıldı
- Oyuncular topla oynamak için oyun alanı dışına gidebilir
- Oyuncular pozisyonlarını değiştiremez veya anlaşılan oyun alanlarının dışına çıkamaz
1935
- Altı oyuncu pozisyonunu tanımlamak için her iki takım tarafında ikili çaprazlar oluşturuldu
- Serviste perdeleme hata olmaya başlandı
- Oyuncular top kendi sahalarına gelene kadar oyun alanındaki yerlerini terk edemezler
- Fileye herhangi bir oyuncunun teması hatadır
- Bir oyuncu zeminde normal kontrole devam etmedikçe bir oyun tamamlanmadı (Devam kuralı)
- Bir rakibe kasıtlı olarak bağırmak ve ayaklarına basamak sportmenlik dışı kabul edildi
1937
- Oyuncular bir kereye mahsus oyuna tekrar girebilecekler
- Sert gelen smaçta birden fazla temasa izin verildi
1938
- Birbirine yakın iki blokçuya ya da tekli blok yapmak isteyene izin verildi (Blok kelimesi kurallarda ilk defa yer aldı)
1942
- Vücudun dizlerden yukarıda herhangi bir yeriyle topla oynanabilir
1947
- Sadece ön hat oyuncuları iki kişilik bir blok yapmak için pozisyonları değiştirebilir
1948 (Ana kurallarda açıklama ve yeniden yazma)
- Serviste topa vurulmadan önce oyuncular kendi pozisyonlarından ayrılamazlar
1949
- Top 8 dakika oyunda kalmak üzere zamanlı oyuna izin verildi
- Takımlar iki sayı farkla kazanmak zorundadır
- Tamamı ön hat oyuncusu olmak şartıyla, 3 kişinin blok yapması yasal hale geldi
1950
- Açık bir şekilde vurulmayan topların “tutulan” toplar olduğu dikkate alınmıştır
1951
- Arka hat oyuncularının arka bölgeden smaç yapmalarına izin verildi
1952
- Filede herhangi bir oyuncu blok yapabilir
- Hücum çizgisi 2,28 m (7 feet, 6 inches) olarak açıklandı
- Arka hat hücumcuları dışında oyuncular herhangi bir oyun için pozisyonlarından ayrılabilirler
- Blokçular, topa dokunup dokunmadıklarını belirtmelidir (“temas yok” el işaretinin kökeni)
1953
- Oyuncu değişikliğinde bir oyunu bir kez yerine iki kez oyuna tekrar girebilir
- Oyuncuların topla oynamak için vücudun herhangi bir bölümünü kullanmasına izin verildi
1954
- Serviste perdelemeye izin verildi
1956
- Oyuncular servis esnasında pozisyonlarına göre durmak üzere sahada herhangi bir yerde durabilirler
1957 Deneysel Yenilikler
- Toplar engellerden kaldırılabilir
- Tüm el altı toplar (El altı servis gibi) bir yumrukla oynanmalıdır
1959
- Oyuncular servis sırasında ellerini kaldırabilir ve hareket edebilir
1960
- Oyun sırasında eldiven giyilebilir
1965
- Perdeleme kural dışı hale geldi
1966
- Blokçuların parmakları, topa temas etmedikleri veya oyunu etkilemedikleri takdirde yanlışlıkla file düzlemini geçebilirler
1968 (Uluslararası Kurallara Doğru Hareket)
- Serviste top havaya atılmalıdır
- Hücum çizgisi fileden 3m geriye taşındı (10 feet)
- Arka hat hücumcusu, smacı ark bölgede yaptıktan sonra ön bölge zemini girebilir
- Blokçular filenin öbür tarafına uzanabilirler ama rakip smaçörler topa temas ettikten sonra dokunabilirlerdi
- Bir arka hat oyuncusu blok yapabilir, ancak hiçbir zaman blok pozisyonunda üçten fazla oyuncu konuşlandırılamaz
- Toplar belin üzerinde oynanmalıdır
1969
- Sadece ön oyuncuların blok yapmasına izin verilir
- Takımlar maç boyunca 12 oyuncu değişikliği ile sınırlıydı (bkz. 1974)
1970
- Orta çizgi 10m’ye genişletildi (4 inches)
- Servis atanlar topu havaya atmak zorunda değildi
1974
- File kenarda bir top genişliği kadar mesafeye “ANTENLER” yerleştirildi
- Top ölü olduğu en kısa sürede oyuna son verildi (Devam kuralını iptal etme)
- Oyunculara set başına üç giriş izini verildi (Başlangıç giriş olarak sayıldı) [On iki oyuncu değişikliği kuralını tamamlamak]
1976 (Uluslararası Kurallar ve kurallar biçiminin kabulü; eski numaralandırma sistemi terk edildi)
- Metrik (metre sistemine göre) ölçümler tanıtıldı (örneğin, 30 feet x 60 feet oyun alanı; 9 m x 18 m alan haline geldi
- Metrik file yükseklikleri tanıtıldı: erkekler için 2,43 m (7 ’11-5 / 8 ”), kadınlar için 2,24 m (7′ 4-1 / 8”)
- Orta çizgi 5cm’ye düşürüldü (2 inches)
- Antenler yan çizgiler hizasına taşındı
- Beş setin en iyisi bir maçın galibi belirlendi
- Her takım için 6 oyuncu değişikliği ve oyuncu başına bir kere giriş izni verildi (6 Oyuncu kuralı)
- Serviste top elden çıkarılarak atılmalıdır
- Tavana veya başka herhangi bir engele çarpan toplar ” Ölü ” kabul edildi
- Bloklar artık bir takımın üç vuruşunun ilki olarak sayılmamaya başladı
- Manşette herhangi bir çift vuruş yasaklandı (Sert gelen smaçta dahil)
Not: Büyük uluslararası kural değişiklikleri genellikle sadece Olimpiyat oyunlarından sonra ortaya çıkar
1984
- Takımın birinci vuruşunda ve bir hareket esnasında, parmakla vuruşlar hariç olmak üzere topa birden fazla temas edebilir
- Servise blok yapmak ya da smaç vurmak kural dışı kabul edildi
1988
- Üç ya da beş setlik maçların sonucuna karar vermek için Rally Point Sistemi (Kazanana sayı) tanıtıldı
- Bütün maçlar için 17 sayı set sonucu tanıtıldı (iki sayı farkla 17-16 devam)
1990
- Eğer top bütünüyle file üst kenar yüksekliğinin üstünde değilse bu topa atak yapılabilir
1994
- Hakem oyuncunun yapay bir avantaj elde etmeyeceğini belirlerse protez şeyler (uzuvlar) giyilebilir
- Top, oyuncunun vücudunun herhangi bir kısmı ile diz veya diz üstünde temas edebilir
- Netice setinde sayı limiti kaldırılmıştır
1996
- Servis bölgesi dip çizginin arkasındaki alanda 9 m ende olacak şekilde genişletildi
- Topa oyuncunun vücudunun herhangi bir bölümü ile temas edilebilir
1998
- Servis atacak oyuncu topu sadece bir kere havaya atarak vurmalıdır
1999
- Puanlama sistemi Rally Point (Kazanana sayı) oldu. Normal setler iki sayı farkla 25’e, netice seti iki sayı farkla 15’e kadar oynanır oldu
- Müsabaka cetveli üzerinde bir Libero kayıt seçeneği izin verildi
2001
- Serviste topun fileyi geçerken fileye temas etmesine izin verildi
2002
- Oyun sırasında, bir antrenör maçı geciktirmeden sahadaki oyunculara talimat verebilir
