Merhaba Değerli Takipçilerimiz,
Bugün sizlere Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nden Hakan Sunay ve doktora öğrencisi Bayram Kaya tarafından hazırlanan ve Beden Eğitimi ve Spor Dergisi Spormetre’de yayınlanan Türkiye, İtalya, Fransa ve İspanya ülkelerinin spor kulübü yapılanması düzeyindeki karşılaştırılması konulu makaleyi paylaşacağız.
Bu makaleyi sizlere beş gün boyunca yayınlayacağız.
Voleybol Aktüel
Dört Değişik Ülkede Spor Kulüplerinin Yapılanması
Öz:
Spor kulüpleri; sporcunun yeteneğinin keşfedildiği, spor branşının teknik ve taktiğinin öğretildiği ve bulunduğu yer ve bölgeye spor hizmeti götüren kurumlardır. Bu nedenle, spor kulüplerinin etkinliği, yapı ve işleyişi ülke sporunun gelişiminde önemli bir faktör olmaktadır. Araştırmanın amacı, Türkiye’deki spor kulüplerin yapısı ve işleyişi ile İtalya, Fransa ve İspanya’daki spor kulüplerinin yapısı, mevzuatı ve işleyişi ile ilgili benzer ve farklı yönlerini inceleyerek karşılaştırmaktır. Araştırmada iki ayrı yöntem kullanılmıştır. Birinci yöntem belgesel tarama modelidir. Belgesel tarama modeli geçmişte veya halen var olan bir durumu olduğu gibi betimlemektir. Karşılaştırmalarda ikinci yöntem ise aynı döneme ait unsurlar ayrı ayrı ve birlikte incelenerek karşılaştırılan yatay yaklaşım modelidir. Veriler, basılı kaynaklara ve web sayfalarının incelenmesine dayanmaktadır. Ülkelerin spor kulüplerinin yapı ve işleyişine ilişkin genel özellikler ve sayısal bilgiler, basılı kaynaklardan ve web sayfalarından elde edilmiştir. Veriler incelendiğinde dört ülkede de spor kulüpleri farklı yasal mevzuatlarla desteklenmektedir. İtalya’da spor kulüpleri, amatör ve profesyonel spor kulüpleri olarak yasal tanımları yapılmakta ve düzenlenmektedir. Türkiye’de ise spor kulüpleri, dernekler kanunu kar amacı gütmeyen dernekler ve şirketler olarak tanımlanmakta ve spor kulüpleri yönetmeliği ile düzenlenmektedir. Fransa’da bölgesel yöneticiler, ligleri ve kulüpleriyle spor federasyonları, profesyonel örgütler gibi çeşitli otoritelere ve çalışanlara bağlıdır. İspanya’da ilgili spor dalında faaliyet gösteren kulüp, kuruluş ve sporcuları kendi bünyesinde toplayan tüzel kişiliği olan özel kuruluşlardır. Kar amacı olmayan bu kuruluşlar olimpiyat dönemine hazırlıklarında İspanyol sporculara mali kaynak sağlar. Sonuç olarak, araştırma kapsamındaki ülkelerde; spor yatırımları ve spor hizmetlerinin yürütülmesi ağırlıklı olarak yerel yönetimlere bırakılmıştır. Türkiye’nin kulüpleşme oranı ile sporcu sayılarının İtalya, Fransa ve İspanya gibi bazı Avrupa ülkelerinin gerisinde kaldığı görülmektedir. Türkiye’de Avrupa ülkelerinde olduğu gibi kulüplerin yapılanması dernekler yasasına göre yapılmaktadır.
GİRİŞ
Spor ihtiyacı duyan grupların spor yapabilmeleri için en uygun ve gerekli kurumlar, spor kulüpleridir. Spor kulüpleri sporcunun yeteneğinin keşfedildiği, spor branşının teknik ve taktiğinin öğretildiği ve bulunduğu yer ve bölgenin tümüne spor hizmeti götüren kurumlardır. Bu nedenledir ki spor kulüplerin, spor olgusu içerisinde önemli bir yeri ve görevi vardır. Sümerler ve Etilerden kalan kalıntılardan da anlaşılacağı üzere Türkler eskiden pek çok sporla uğraşmışlardır (Dülgerbaki, 2005). Osmanlı imparatorluğu döneminde ise bugünkü spor kulüplerine benzer spor tekkesi adında bir yapının olduğu ve spora teşvik için her şehirde bu tekkelerin kurulduğu bilinmektedir (Fişek, 1980). Bu gelişmeler sonucunda Cumhuriyet öncesinde spor kulüpleri, bazı federatif teşkilat içerisinde faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. Bunlar İstanbul Futbol birliği, İstanbul Futbol Kulüpler Ligi, Cuma Ligi ve Türkiye İdman Cemiyeti İttifakı (TİCİ) olarak adlandırılır (San, 1973). Günümüzde Spor Kulüpleri; 5253 ve 3289 sayılı yasalar gereği belirli sınırlamalarla oluşan örgütlenme modelidir. Spor kulüplerinin etkinliği, yapı ve işleyişi ülke sporunun gelişiminde önemli bir faktör olmaktadır. Sporun ana hizmet birimleri olarak görülen spor kulüplerinin yapı ve işleyişi, özellikle sporda gelişmiş ülkelerde sıklıkla incelenen bir durumdur (Boztaş, 2008). Spor kulüplerinin bir ülkedeki sayısı o ülkenin spora verdiği önemi gösterir. Ayrıca spor kulüplerinin artması, aynı zamanda sporcu sayısının da artması anlamına gelir. Bu araştırmada İtalya, Fransa ve İspanya’daki spor kulüplerinin başarısı bakımından Avrupa’nın önden gelen ülkeleri olmaları ve Türkiye’nin de spor kulüplerinin bu iyi örneklerle karşılaştırılarak eksik ve yanlışlıkları görülmesi amacıyla adı geçen ülkelerin seçilmesi çalışmanın verimini arttıracağını düşündürmüştür.
Bazı Avrupa ülkelerindeki spor kulüplerinin sayısı ve sporcu sayılarının nüfusa oranı Türkiye’ye göre yüksek olduğu görülmektedir. Spora katılımın yüksek olduğu bu ülkelerin sportif başarıları ve spor kulüplerinin spor ekonomisine olan katkısı da yüksektir. Örneğin Deloitte’nin* Futbol para ligi 2017 verilerine göre; İspanya’daki futbol kulüplerinin gelirleri dünya sıralamasında Barcelona 620,2 milyon Euro’luk geliriyle ikinci, Real Madrid, 620,1 milyon Euro’luk geliriyle üçüncü sırada yer almıştır. (Kaynak: http://www.ekospor.com/ispanyafutbolendustrisi/devecioğlu/ErişimTarihi:10.11.2017)
Bu çalışmanın temel amacı dünya sporunda büyük gelişmeler kat etmiş ülkelerden İtalya, Fransa ve İspanya gibi bazı Avrupa ülkeleri ile Türkiye’deki spor kulüplerin yapısı, mevzuatı ve işleyişiyle ilgili benzer ve farklı yönleri inceleyerek karşılaştırmaktır. Genel nüfus sayısı fazla olmasına rağmen sporcu sayısı ve kulüp sayısı az olan Türkiye’nin spor kulüplerin yapısı, mevzuatı ve işleyişi ile İtalya, Fransa ve İspanya’daki spor kulüplerinin yapısı, mevzuatı ve işleyişi ile ilgili benzer ve farklı yönler incelenerek gerekli önerilerde bulunmaktır. Öğüt ve İmamoğlu (2011), yaptıkları çalışmada Türkiye’deki Kulüplerin yeniden yapılanması gerektiğini belirtmeleri günümüzde hala bu sorunların devam ettiğini göstermektedir. Avrupa’daki iyi örnek ülkelerin spor kulüplerinin yapısı ve işleyişleri incelenerek Türkiye ile karşılaştırılıp eksiklerin, hataların görülmesi bu çalışmayı değerli kılmaktadır.
